به گزارش دنیای نفت و قیر، صنعت دریایی جهان در حال تجربه دگرگونی‌هایی اساسی است که از پیشرفت در حوزه‌های زیست‌محیطی، نوآوری‌های فناورانه، تحولات مقرراتی و عوامل ژئوپلیتیکی ناشی می‌شود. در ماه مه ۲۰۲۵، تحولات متعددی رخ داد که فرصت‌ها و چالش‌های تازه‌ای را پیش روی عوامل بین‌المللی این صنعت قرار داد. در ادامه، مروری تحلیلی بر مهم‌ترین روندهای شکل‌دهنده این حوزه ارائه می‌شود:
پیشروی در مسیر پایداری زیست‌محیطی و کاهش آلایندگی
• چارچوب جدید آیمو برای رسیدن به انتشار خالص صفر
سازمان بین‌المللی دریانوردی (IMO) پیش‌نویس چارچوبی را تصویب کرده که هدف آن رسیدن به وضعیت خالص صفر در انتشار گازهای گلخانه‌ای تا سال ۲۰۵۰ است. در این برنامه، اجرای نظام قیمت‌گذاری کربن از سال ۲۰۲۸ پیش‌بینی شده که نقطه عطفی در مسیر کاهش آلایندگی در حمل‌ونقل دریایی جهانی محسوب می‌شود.
• رونمایی از بزرگ‌ترین کشتی برقی جهان
شرکت استرالیایی Incat به‌تازگی از کشتی Hull 096 با طول ۴۰۰ فوت رونمایی کرده که عنوان بزرگ‌ترین کشتی تمام‌برقی دنیا را به خود اختصاص داده است. این کشتی با استفاده از بیش از ۲۵۰ تن باتری، گامی مهم در توسعه حمل‌ونقل دریایی پاک و دوستدار محیط زیست به شمار می‌رود.
پیشرفت‌های فناورانه در صنعت دریایی
• همکاری راهبردی برای ساخت خودکار کشتی‌ها
دو شرکت ABS و HD Hyundai Mipo پروژه‌ای مشترک را آغاز کرده‌اند که هدف آن به‌کارگیری فناوری‌های دیجیتال پیشرفته در خودکارسازی عملیات ساخت کشتی است. انتظار می‌رود این همکاری، بهره‌وری و دقت در ساخت کشتی‌ها را از طریق اتوماسیون پیشرفته افزایش دهد.
• حسگرهای کوانتومی، انقلابی در ناوبری دریایی
شرکت استرالیایی Q-CTRL فناوری حسگر کوانتومی جدیدی ارائه داده که برای غلبه بر چالش‌های ناوبری در شرایط بدون دسترسی به GPS طراحی شده است. در صورت به‌کارگیری گسترده، این فناوری می‌تواند مسیر ناوبری دریایی را متحول کرده و دقت و پایداری آن را به‌طور چشمگیری افزایش دهد.
تحولات ژئوپلیتیکی و سیاست‌گذاری‌های نوین
• برنامه آمریکا برای راه‌اندازی ثبت بین‌المللی کشتی‌ها
ایالات متحده در راستای تقویت توان دریایی خود در حال بررسی راه‌اندازی یک سامانه ثبت بین‌المللی کشتی‌ها در جزایر ویرجین آمریکا است. این اقدام بخشی از یک سیاست‌گذاری گسترده‌تر از جمله طرح قانونی “کشتی‌ها برای آمریکا” (SHIPS for America) است که هدف آن احیای صنعت کشتی‌سازی داخلی و کاهش وابستگی به ناوگان تجاری خارجی است.
• تأثیر تنش‌های تجاری بر برآوردهای حمل‌ونقل
در پی تشدید تنش‌های تجاری، به‌ویژه میان ایالات متحده و چین، شرکت Maersk پیش‌بینی خود از رشد حمل‌ونقل کانتینری جهانی را بازنگری کرده است. طبق برآورد جدید، حجم جابه‌جایی جهانی ممکن است بین کاهش ۱ درصدی تا رشد ۴ درصدی در نوسان باشد.
چالش‌های نوظهور و اولویت‌های استراتژیک صنعت
• افزایش هزینه حمل برای خودروسازان بین‌المللی
قوانین جدید ایالات متحده که قرار است از ماه اکتبر اجرا شوند، ۱۵۰ دلار هزینه برای هر خودرو که توسط کشتی‌های غیرآمریکایی حمل می‌شود، تعیین کرده‌اند. این سیاست می‌تواند فشار مالی قابل‌توجهی بر خودروسازان اروپایی و آسیایی وارد کرده و سالانه تا ۱.۸ میلیارد دلار هزینه اضافی برای شرکت‌های حمل خودرو ایجاد کند.
• ضرورت تمرکز بر امنیت سایبری دریایی
با دیجیتالی‌تر شدن زیرساخت‌های صنعت دریایی، امنیت سایبری به یکی از دغدغه‌های اصلی و استراتژیک شرکت‌ها تبدیل شده است. در پی وقوع برخی رخدادهای اخیر که آسیب‌پذیری‌های مهمی را نمایان کرد، فعالان صنعت تمرکز خود را بر توسعه پروتکل‌های ایمن و محافظت از داده‌ها و سیستم‌های حیاتی افزایش داده‌اند.
این مجموعه از تحولات، پیچیدگی و پویایی روزافزون صنعت دریایی در سال ۲۰۲۵ را به‌خوبی نشان می‌دهد. برای تصمیم‌گیری هوشمندانه و برنامه‌ریزی دقیق در این چشم‌انداز متغیر، آگاهی از روندهای نوظهور بیش از هر زمان دیگری اهمیت دارد.
