تجارت پرسود قیر!

برای صادرات و واردات قیر ازکجا شروع کنیم؟

مقدمه :

برای فعالیت در حوزه تجارت بین‌المللی قیر، آگاهی از قوانین مرتبط امری ضروری است. در واردات و صادرات قیر، شناخت مقررات گمرکی و ضوابط وزارت صنعت کشور ، اهمیت زیادی دارد؛ چرا که هیچ کالایی نه تنها قیر بدون طی مراحل قانونی گمرک، امکان ورود یا خروج از کشور را ندارد.

آشنایی با این دستورالعمل‌ها می‌تواند در کاهش هزینه‌ها، صرفه‌جویی در زمان و تسهیل امور گمرکی مؤثر باشد. قانون “مقررات صادرات و واردات” که آن را در هر کشوری نهاد خاصی زیر نظر دولت تصویب می کند چارچوب اصلی تجارت خارجی کشور را تعیین می‌کند. این قانون همراه با جداول تعرفه‌ای گمرک به‌طور منظم به‌روزرسانی می‌شود تا فرآیند صادرات کالاهای داخلی و واردات اقلام موردنیاز به‌درستی انجام گیرد.

در هر کشوری کالاهای صادراتی و وارداتی به سه گروه زیر تقسیم می‌شوند:

۱ – کالای مجاز: کالایی است که صدور یا ورود آن با رعایت ضوابط، نیاز به کسب مجوز

ندارد.

۲ – کالای مشروط: کالایی است که صدور یا ورود آن با کسب مجوز امکان‌پذیر است. صادرات و واردات قیر جز این دسته می باشد.

۳ – کالای ممنوع: کالایی است که صدور یا ورود آن به موجب قانون‌ممنوع می باشد.

صادرات قیر :

جهت شروع صادرات قیر باید اطلاعاتی مختصر و مفیدی داشته باشیم که در اینجا نشریه WPB   تصمیم دارد مراحل کار و تبدیل شدن به یک صادر کننده قیر و مشتقات نفتی را برای علاقه مندان شرح دهد.

1. بررسی بازار و شناخت محصول قیر

• شناخت انواع قیر : قیر نفتی (پالایشگاهی)، قیر طبیعی، قیر محلول (کات‌بک)، قیر امولسیون و… که هر نوع  آن مصرف و بازار خاصی دارد.لینک زیر شما را کامل با انواع قیر آشنا می کند.
• https://bitumenmag.com/News/everything-about-bitumen-1

تحلیل بازار قیر: باید بدانیم در چه کشورهایی تقاضای بالایی برای قیر وجود دارد و از چه نوع قیری استفاده می کنند. مثلا در در هند، قیر ۶۰/۷۰ بیشترین مصرف را دارد و به عنوان استاندارد اصلی برای راه‌سازی و آسفالت جاده‌ها استفاده می‌شود. این نوع قیر با ویسکوزیته متوسط، برای شرایط آب و هوایی هند که ترکیبی از گرما و رطوبت است، بسیار مناسب است برای صادرات به کشور چین بسته به شرایط اقلیمی مناطق مختلف و نوع پروژه‌های عمرانی، چند نوع قیر مصرف می‌شود، اما قیرهای ۷۰/۱۰۰ و ۶۰/۸۰ از رایج‌ترین انواع مورد استفاده هستند. همچنین قیر پلیمری و محلول نیز در این کشور بازار خوبی دارد. جهت صادرات قیر به کشور چین باید بدانیم  که چین استاندارد خاص خود را برای قیر دارد که بر پایه سیستم   penetration (درجه نفوذ) و  viscosity  تعریف شده است. با کلیک روی لینک زیر با مفاهیم قیر آشنا شوید.

https://bitumenmag.com/News/everything-about-bitumen-1

همچنین باید بدانیم که واردات قیر به چین معمولاً به شکل بشکه‌ای یا فله‌ای (bulk) انجام می‌شود و آن‌ها نیاز به قیر با گواهی آنالیز معتبر دارند. اگر قصد صادرات قیر به چین را دارید، باید با استانداردهای GB چین آشنا باشید و نمونه محصول را برای تست کیفیت به خریدار ارسال کنید.

استانداردهای اصلی GB چین برای قیر:

GB/T 494–۲۰۱۶

Penetration Grade Asphalt

• مربوط به مشخصات فیزیکی قیرهای معمولی با درجه نفوذ (مثل ۶۰/۷۰، ۷۰/۱۰۰).
• شامل تست‌های نفوذپذیری، نقطه نرمی، ویسکوزیته، نقطه اشتعال و …
• معادل با ASTM D946 و استانداردهای EN در اروپا.

GB/T 15180–۲۰۱۸

Polymer Modified Bitumen (PMB)

• استاندارد فنی برای قیرهای اصلاح‌شده با پلیمر مانند SBS یا EVA.
• شامل معیارهایی برای کشش، پایداری حرارتی، و رفتار در برابر ترک.

GB/T 2000–۲۰۰۶

Cutback Asphalt

• مربوط به قیرهای محلول (کات‌بک) که با نفت سفید یا حلال‌های مشابه رقیق شده‌اند.
• کاربرد در مناطق سردسیر یا پروژه‌های موقت.

GB/T 25180–۲۰۱۰

Bitumen Emulsion

• مشخصات فنی برای امولسیون‌های قیری (قیر مخلوط با آب و امولسیفایر).
• شامل آزمون‌های پایداری، گرانروی، بارگیری و چسبندگی.

JT/T 279–۲۰۲۰

Transport and Packaging of Bitumen    

استاندارد حمل‌ونقل

• دستورالعمل نحوه بسته‌بندی و حمل قیر به‌صورت فله، بشکه‌ای یا کانتینری.

به غیر از  چین و هند کشورهای آفریقای مقصد پرسود این طلای سیاه می باشند . برای صادرات قیر به کشورهایی آفریقایی باید موارد ذیل را در نظر بگیریم، انواع قیر مصرفی در کشورهای آفریقایی:

• قیر ۶۰/۷۰

• پُرمصرف‌ترین نوع قیر در آفریقا به‌ویژه در کشورهای استوایی و گرمسیری
• مورد استفاده در پروژه‌های جاده‌سازی و آسفالت معابر
• کشورهایی مانند:
  نیجریه، کنیا،  تانزانیا، غنا، اوگاندا

• قیر ۸۰/۱۰۰

• در مناطق با دمای پایین‌تر یا پروژه‌های سبک‌تر کاربرد دارد
• کشورهای جنوبی یا کوهستانی مانند:
  آفریقای جنوبی، رواندا، اسواتینی

• قیر محلول (Cutback Bitumen)

• مناسب مناطق دورافتاده یا پروژه‌هایی که تجهیزات پیشرفته ندارند
• به دلیل عدم نیاز به گرم‌کردن شدید، در مناطق فقیرتر و پروژه‌های اضطراری کاربرد دارد
• مصرف در کشورهای فقیرتر یا کم‌توسعه‌تر مانند:
  مالاوی، لیبریا، سیرالئون،  بورکینافاسو

نوع قیر	موارد استفاده	کشورهای مصرف‌کننده
۶۰/۷۰	راه‌سازی عمومی	نیجریه، کنیا، تانزانیا
۸۰/۱۰۰	مناطق خنک‌تر	آفریقای جنوبی، رواندا
کات‌بک	مناطق کم‌تجهیزات	لیبریا، سیرالئون
امولسیون	تعمیرات سبک	اتیوپی، زامبیا
PMB	پروژه‌های خاص	مصر، مراکش، آفریقای جنوبی

در کل برای  بررسی بازار و شناخت هر محصولی حتی قیر  راحت ترین روش استفاده از سایت تردید مپ می باشد که به تفکیک واردات و صادرات تمام محصولات از جمله قیربرای تمام کشورهای دنیا را با مشخص کردن ارزش سهم، حجم معاملات،تاریخ معامله،نیاز بازار و …را نمایه کرده است  .این سایت اطلاعات جامع ای به شما خواهد داد. لینک سایت در زیر موجود می باشد.

https://www.trademap.org/Index.aspx

 -2 رقبا و قیمت‌ها را در بازار هدف بررسی کنید.

 2-1    شناسایی رقبا

ابتدا باید رقبا را به‌صورت کامل بشناسید. رقبا در بازار قیر معمولاً در سه دسته قرار می‌گیرند:

• تولیدکنندگان داخلی که خود صادرات انجام می دهند:  بررسی دقیق در این زمینه لازم است.
• صادرکنندگان قیر به صورت شخصی یا شرکت های بازرگانی:  شرکت‌هایی که قیر را به کشورهای دیگر صادر می‌کنند.
• واردکنندگان (در صورت وجود):  برخی کشورها ممکن است قیر فرآوری‌شده یا مواد اولیه آن را وارد کنند.

اطلاعاتی که باید از رقبا جمع‌آوری شود:

• ظرفیت تولید قیر یا حجم بار قیری که در هر پارت ارسال می شود  و نیز توان تولید قیر و ارسال آن به مقصدهای گوناگون چه مقدار می باشد
• انواع قیر تولیدی و نحوه بسته بندی آن،آیا توانایی جامبو بگ یا بالک یا بشکه را دارند. حجم قابل معامله چقدر می باشد؟
• قیمت فروش داخلی قیر و صادراتی قیر که این موضوع باید بیشتر از کشورهای مرجع مانند کره جنوبی ،سنگاپور، هند، ایران ،آلمان،امریکا،کانادا، فرانسه و … استعلام گرفته  شود.
• استراتژی‌های بازاریابی و فروش که  ارزش و نحوه حمل و نقل قیر و نیز نحوه پرداخت ثمن معامله بسیار حائز اهمیت است.

 2-2   بررسی ساختار قیمت‌گذاری قیر

قیمت قیر به عوامل متعددی وابسته است:

عوامل مؤثر داخلی:

• قیمت نفت خام (ماده اولیه) که با توجه به عرضه و تقاضا و سازمان اوپک و اوپک پلاس و بازار های آتی و بورس هایی همچون نیویورک،لندن و دبی و شرایط ژئوپلیتیکی و  اقتصادی و همچنین قیمت و ارزش دلار دائم در نوسان می باشد.
• نرخ ارز (دلار/یورو برای صادرات)
• تعرفه‌های گمرکی و مالیاتی
• سیاست‌های یارانه‌ای دولت
• هزینه‌های حمل‌ونقل داخلی

عوامل مؤثر خارجی:

• نرخ جهانی نفت و فرآورده‌ها
• قیمت FOB قیر در بازارهای بین‌المللی (مثل سنگاپور، فجیره، بندرعباس)
• رقابت با صادرکنندگان کشورهای دیگر  از جمله (هند، بحرین، روسیه،سنگاپور و …)

۲-۳  تحلیل بازار هدف

هدف صادرات  قیر می باشد، باید بازارهای هدف را کامل شناسایی و بررسی کنید: موارد زیر را باید با دقت بررسی کرد و کاملا هوشمندانه به سراغ بازار هدف رفت

1. میزان تقاضای داخلی
2. میزان تولید داخلی قیر
3. زیرساخت‌های عمرانی و حمل‌ونقل
4. تعرفه‌ها و مقررات واردات
5. رقبا در بازار هدف
6. ملاحظات لجستیکی (مسیر، هزینه، دسترسی به بنادر)

در ادامه، تحلیل جداگانه برای چند  کشور ارائه می‌شود:

صادرات قیر به چین

• تقاضا: بسیار بالا؛ چین بزرگ‌ترین مصرف‌کننده انرژی و دومین مصرف‌کننده قیر در جهان.
• تولید داخلی: بالا ولی نیاز به واردات دارد.
• کاربرد: پروژه‌های راه‌سازی، بزرگراه‌ها، و شهرسازی.
• رقبا: بحرین، امارات، سنگاپور، کره جنوبی.
• مزیت صادراتی ایران: نزدیکی جغرافیایی از طریق بنادر جنوبی (بندرعباس – شانگهای).
• نکته: حساس به کیفیت و استاندارد؛ مقررات دقیق دارد.

صادرات قیر به هند

• تقاضا: بسیار بالا و در حال رشد.
• تولید داخلی: وجود دارد ولی کفاف تقاضا را نمی‌دهد.
• بازار هدف: زیرساخت‌های در حال توسعه؛ بیش از ۴۰,۰۰۰ کیلومتر پروژه جاده‌سازی تا ۲۰۳۰.
• رقبا: ایران، بحرین، عربستان و امارات فعال‌اند.
• مزیت: روابط تجاری قوی با ایران، و حمل‌ونقل ارزان‌تر از خلیج فارس.
• نکته: نیازمند رقابت قیمتی و استانداردهای مورد تایید BIS هند.

صادرات قیر به ویتنام

• تقاضا: رو به رشد، به‌ویژه در مناطق شهری و پروژه‌های توسعه حمل‌ونقل.
• تولید داخلی: بسیار محدود؛ وابسته به واردات.
• رقبا: تایلند، کره جنوبی، سنگاپور.
• مزیت ایران: قیمت پایین‌تر و بازار در حال توسعه.
• نکته: مسائل لجستیکی و هماهنگی با استانداردهای محلی اهمیت دارد.

صادرات قیر به مالزی

• تقاضا: متوسط تا بالا؛ پروژه‌های عمرانی و شهری در حال اجرا.
• تولید داخلی: بخشی از نیاز را تأمین می‌کند.
• رقبا: سنگاپور، کره جنوبی، چین.
• مزیت ایران: قیر صادراتی ایران از کیفیت خوبی برخوردار است و امکان رقابت دارد.
• نکته: نیاز به روابط تجاری و تأمین‌کننده معتبر برای ورود موفق به بازار.

صادرات قیر به تایلند

• تقاضا: بالا در حوزه ساخت و ساز و گردشگری.
• تولید داخلی: دارد، اما نیازمند واردات برای پروژه‌های بزرگ است.
• رقبا: چین، کره جنوبی، امارات.
• نکته: استانداردهای سختگیرانه دارد و ترجیح به قراردادهای بلندمدت.

صادرات قیر به کنیا

• تقاضا: رو به رشد؛ پروژه‌های توسعه راه و جاده در جریان است.
• تولید داخلی: بسیار کم؛ وابسته به واردات.
• رقبا: هند، امارات، عربستان.
• مزیت ایران: فرصت ورود با قیمت رقابتی و تأمین مداوم.
• چالش: لجستیک و حمل‌ونقل از خلیج فارس به آفریقا.

صادرات قیر به آفریقای جنوبی

• تقاضا: بالا، بازار بالغ و توسعه‌یافته.
• تولید داخلی: دارد اما بخشی از قیر وارداتی است.
• رقبا: امارات، بحرین، کره جنوبی.
• چالش: رقابت در قیمت و کیفیت؛ حساس به مسائل زیست‌محیطی.
• نکته: بازار نیاز به تعامل حقوقی، گمرکی و ثبت برند دارد.

صادرات قیر به تانزانیا

• تقاضا: در حال رشد؛ پروژه‌های راهسازی و توسعه بندر دارالسلام.
• تولید داخلی: ندارد یا بسیار محدود.
• رقبا: هند، امارات، چین.
• مزیت ایران: بازار جدید و دسترسی از طریق بندرعباس به بندر دارالسلام.
• چالش: ثبات سیاسی، کیفیت حمل‌ونقل، و هماهنگی بانکی.

کشور	فرصت‌ها	چالش‌ها
چین	بازار بزرگ، مصرف بالا	مقررات سخت، رقابت شدید
هند	نیاز بالا، نزدیکی جغرافیایی	حساس به قیمت و کیفیت
ویتنام	بازار در حال رشد	حمل‌ونقل، آگاهی از برند
مالزی	بازار متوسط، ثبات	نیاز به روابط تجاری قوی
تایلند	مصرف بالا، پروژه‌های عمرانی	رقبای قدرتمند، مقررات زیاد
کنیا	وابسته به واردات	لجستیک، مشکلات بانکی
آفریقای جنوبی	بازار بالغ	رقابت شدید، مقررات فنی
تانزانیا	بازار جدید، تقاضا رو به رشد	ضعف زیرساخت واردات

۲-۴  منابع اطلاعات قیمت قیر وبازار داغ فعالان صنعت قیر

برای تحلیل دقیق، از منابع زیر استفاده می‌شود:

• پلتفرم‌های بین‌المللی:  مانند ICIS، Argus، BITUMENMAG

• بورس کالا کشورها
• گمرک کشورها
• سایت شرکت‌های بزرگ قیرسازی
• شبکه‌های تخصصی و انجمن‌های صنفی

۳-  اخذ مجوزها و ثبت شرکت جهت صادرات قیر

بعد از بررسی بازار قیر و قیمت های قیر و شناخت از رقبای قیری اکنون نوبت به تکمیل و تهیه مجوزهای لازم می باشد.

• ۳-۱ ثبت شرکت بازرگانی با موضوع فعالیت صادرات و واردات.
• ۳-۲ دریافت کد اقتصادی و کارت بازرگانی
• مدارک مورد نیاز:
  • جواز فعالیت (در صورت نیاز)
  • مدارک هویتی
  • کد اقتصادی
  • ثبت شرکت (برای اشخاص حقوقی)

اگر نمی‌خواهید خودتان کارت بگیرید، می‌توانید از شرکت‌های بازرگانی دارای کارت بازرگانی استفاده کنید.

 3-3 ثبت اطلاعات در سامانه جامع تجارت

برای انجام کلیه تشریفات گمرکی و بازرگانی، باید در این سامانه ثبت‌نام و نقش فعال تجاری داشته باشید.

 3-4 مجوز یا گواهی‌های خاص برای صادرات قیر

• گواهی کیفیت (Certificate of Analysis) – ارائه شده توسط آزمایشگاه معتبر
• MSDS  برگه اطلاعات ایمنی ماده – الزامی برای برخی کشورها
• Packing List  و  Invoice
• گواهی مبدأ (CO) – صادر شده توسط اتاق بازرگانی
• بارنامه (BL) – در صورت حمل دریایی

 3-5  اظهار صادرات در سامانه گمرک

• پس از آماده‌سازی مدارک و صدور پیش‌فاکتور و اخذ سفارش از خریدار خارجی، اطلاعات در این سامانه ثبت و اظهارنامه صادراتی صادر می‌شود.

۳-۶ اقدامات حمل و نقل و بیمه

• هماهنگی حمل (معمولاً حمل دریایی در بشکه یا فله)
• بیمه بارنامه در صورت لزوم

۳-۷ تسویه مالی و انتقال ارز

برای بازگشت ارز حاصل از صادرات (در صورت الزام بانک مرکزی)، باید از طریق سامانه نیما یا صادرات در مقابل واردات اقدام شود، البته بسیاری از صادرکنندگان قیر از روش‌های آزادتر یا تهاتر استفاده می‌کنند.

نکات مهم:

• صادرات قیر نیاز به رعایت استانداردهای بین‌المللی دارد.
• نوع قیر (مثلاً قیر ۶۰/۷۰ یا ۸۰/۱۰۰) و بسته‌بندی (فله، بشکه، بویلر، جامبوبگ و…) در قیمت و شرایط صادرات اثرگذار است.
• بهتر است از بازرسان ثالث مانند SGS یا Bureau Veritas برای تأیید کیفیت استفاده کنید.
• کشورهای مقصد عمده برای صادرات قیر ایران: هند، امارات، آفریقا، چین، آسیای میانه و …

• ۴- تأمین محصول یا خریدار

• اگر صادرکننده هستید:
  با پالایشگاه‌ها یا تولیدکنندگان قیر قرارداد ببندید توی آسیا می توان به شرکت های نفت پاسارگاد،نفت جی،بلک گلد،هرمزان،آکام و فونیکس عراق و شیمی تجارت نقش جهان ، سینوپک،سی‌ان‌پی‌سی ، Shandong Qilong Chemical Industry Co

Indian Oil Corporation LimitedوBharat Petroleum Corporation LimitedوShell Bitumen India

نام برد.

• اگر واردکننده هستید:
  تأمین‌کننده خارجی مطمئن پیدا کنید (از ایران، بحرین، امارات و…).

۵– یافتن مشتری یا تأمین‌کننده خارجی

• شرکت در نمایشگاه‌های بین‌المللی صنعت نفت و قیرکه می توانید لیست کامل آن را از سایت WPB  دریافت کنید
• استفاده از پلتفرم‌های B2B مثل:
  • Alibaba
  • Tradekey

مکاتبه رسمی و حرفه‌ای با مشتریان بالقوه

–   قرارداد و حمل‌ونقل

• تنظیم قرارداد رسمی (پیشنهاد می‌شود از یک مشاور حقوقی کمک بگیرید).
• انتخاب روش پرداخت: پیش‌پرداخت، LC، یا TT.
• انتخاب نوع حمل‌ونقل (بشکه، تانکر فله‌ای یا بگ‌) و بیمه حمل.

۶. گمرک و اسناد تجاری

• آماده‌سازی مدارک: فاکتور، پکینگ لیست، گواهی مبدأ، گواهی آنالیز، بارنامه و…
• اظهار کالا در گمرک و استفاده از ترخیص‌کار حرفه‌ای.
• در صورت صادرات، استفاده از معافیت مالیاتی صادراتی.

این مطلب جهت آشنای کامل با مراحل صادرات قیر تهیه شده است با یادگیری کامل آن شما می توانید وارد بازار کار شده و صادرات را شروع کنید بهتر است اگر تجربه اول یا دوم خود را سپری می کنید از مشاوره های حقوقی و شرکت های بازرگانی کمک بگیرید. نسخه دو مقاله جهت صادارت قیر به صورت حرفه ای به زودی در این سایت منتشر خواهد شد.