به گزارش دنیای نفت و قیر، موج جدیدی از حملات هوایی اسرائیل، زیرساختهای حیاتی انرژی ایران را بهشدت تحت تأثیر قرار داده و تأسیسات کلیدی در پایتخت آسیب جدی دیدهاند. این تحول، یکی از شدیدترین مراحل درگیریهای مداوم میان دو کشور محسوب میشود و زنگ خطر را برای گسترش احتمالی خصومتها در سطح منطقه به صدا درآورده و ثبات بازار جهانی انرژی را بر هم زده است.
وزارت نفت ایران تأیید کرده که آتشسوزی گستردهای در انبار سوخت شهران در شمال تهران رخ داده است؛ تأسیساتی حیاتی که بر اثر اصابت مستقیم حداقل یازده مخزن ذخیرهسازی دچار انفجارهای پیاپی شد و موجی از وحشت در محلههای اطراف به راه انداخت. شاهدان عینی، صحنههایی از وحشت گسترده و آسمان تیرهشده از دود غلیظ را گزارش دادند. یکی از ساکنان گفت که انفجار مخازن سوخت، یکی پس از دیگری، فضای منطقه را به آشوب کشیده بود.
همزمان، گزارش رسانههای داخلی حاکی از آن است که پالایشگاه نفت شهر ری، از بزرگترین پالایشگاههای کشور، نیز هدف حمله قرار گرفته است. تیمهای امدادی با چالشهای گستردهای در مهار آتش روبهرو شدهاند، و شعلهها از فواصل دور و حتی از کوههای اطراف قابل مشاهده است. این تأسیسات نقش کلیدی در تأمین سوخت داخلی ایران دارند و بخش قابلتوجهی از درآمدهای صادراتی کشور را پشتیبانی میکنند؛ و به همین دلیل، این حملات بهمثابه تشدید قابلتوجهی در کارزار نظامی فعلی تلقی میشود.
در حالی که مقامات نظامی اسرائیل مدعی هستند اهدافشان نظامی بوده، مقامات ایرانی این حملات را شدیداً محکوم کرده و آنها را حملهای عامدانه به زیرساختهای غیرنظامی خواندهاند. به گفته یکی از نمایندگان وزارت نفت، تنها انبار شهران روزانه حدود ۸ میلیون لیتر بنزین توزیع میکند و بهعنوان ذخیره استراتژیک سوخت پایتخت عمل میکند. نگرانی از کمبود قریبالوقوع سوخت در حال افزایش است و ساکنان تهران از بیپاسخ ماندن در برابر این تهدیدها ابراز ناامیدی میکنند.
این حملات در ادامهی ضربات پیشین به بخشی از میدان گازی پارس جنوبی – یکی از گستردهترین ذخایر گاز طبیعی جهان – رخ داده و شدت درگیری را بیش از پیش افزایش داده است. تحلیلگران انرژی هشدار دادهاند که شرایط وارد مرحلهای جدید و بسیار خطرناک شده که پیامدهایی جدی برای ثبات منطقه و زنجیره تأمین جهانی انرژی خواهد داشت.
قیمت نفت نیز واکنش فوری نشان داده است. در آخرین دور معاملاتی، بهای نفت خام برنت ۸ درصد افزایش یافته و به بالاترین سطح خود در شش ماه گذشته نزدیک شده است. تحلیلگران پیشبینی میکنند که نوسانات شدید ادامه خواهد داشت، بهویژه در آستانه بازگشایی بازارها. اگرچه برخی کارشناسان بر این باورند که اختلال در عرضه از سوی ایران ممکن است با افزایش تولید در دیگر کشورها جبران شود، اما بیثباتی طولانیمدت میتواند تلاش بانکهای مرکزی برای مهار تورم را بهطور جدی مختل کند – بهویژه در شرایط فعلی فشارهای اقتصادی و تنشهای تجاری.
حس نااطمینانی در میان سرمایهگذاران مشهود است. شاخص نوسانات بازار Cboe که معیار شناختهشدهای از بیثباتی بازار محسوب میشود، به بالاترین سطح خود در هفتههای اخیر رسیده است. انتظار میرود معاملات آتی سهام در ایالات متحده با احتیاط بالا از سر گرفته شود؛ چرا که نگرانیهای ژئوپلیتیکی بر تصمیمگیریها سنگینی میکنند.
دامنه این درگیری تنها به ایران و اسرائیل محدود نشده است. گزارشها حاکی از آن است که حملات هوایی اسرائیل به اهدافی در یمن نیز گسترش یافته و یک فرمانده ارشد حوثیها هدف قرار گرفته است. در واکنش، ایران حدود ۲۰۰ موشک بالستیک به سمت خاک اسرائیل شلیک کرده که منجر به تلفات غیرنظامی شده است. حملات بیشتر از سوی نیروهای حوثی همسو با ایران نیز لایهای دیگر از پیچیدگی به وضعیت متزلزل کنونی افزودهاند.
در حوزه دیپلماسی نیز شکافها بیشتر شدهاند. مذاکرات هستهای برنامهریزیشده میان ایران و ایالات متحده در عمان بهطور ناگهانی لغو شده است و امیدها برای کاهش تنش در آینده نزدیک را کاهش داده. در حالیکه مقامات آمریکایی خود را از اقدامات نظامی اسرائیل جدا دانستهاند، در عین حال هشدار دادهاند که در صورت هرگونه حمله به داراییهای آمریکا، پاسخ قاطعانهای خواهند داد.
در این میان، ولادیمیر پوتین، رئیسجمهور روسیه، در تماسی مستقیم با همتای آمریکاییاش، ضمن انتقاد از تاکتیکهای نظامی اسرائیل، پیشنهاد میانجیگری داده است. با این حال، تحلیلگران بر این باورند که نفوذ مسکو در امور خاورمیانه بهشدت کاهش یافته است.
در حالیکه گرد و غبار از روی تأسیسات سوخته انرژی تهران فرومینشیند، ساکنان شهر با ترس، بلاتکلیفی و فشار روانی ناشی از بحرانی دستوپنجه نرم میکنند که نشانی از پایان ندارد.