به گزارش دنیای نفت و قیر، سه شرکت بزرگ انرژی جهان یعنی Chevron ،Shell وBP، حضور خود را در بخش گاز طبیعی مصر گسترش داده‌اند و این کشور را به یکی از مراکز کلیدی تجارت گاز طبیعی مایع (ال‌ان‌جی) در جهان تبدیل کرده‌اند. این روند در پاسخ به تحولات ژئوپلیتیکی و تغییرات در بازار جهانی انرژی شکل گرفته است.
با آغاز درگیری‌های اخیر در اروپای شرقی، مسیرهای سنتی تأمین انرژی، به‌ویژه از روسیه به اروپا، به‌شدت مختل شد و کشورهای غربی را به سمت منابع جایگزین سوق داد. در این میان، ال‌ان‌جی به‌عنوان گزینه‌ای انعطاف‌پذیر و استراتژیک مطرح شد، چراکه بدون نیاز به زیرساخت‌های گسترده یا مذاکرات سیاسی پیچیده، می‌تواند به سرعت خریداری و از طریق کشتی به نقاط مختلف جهان منتقل شود. همین موضوع توجه غرب را به مصر جلب کرد؛ کشوری که زیرساخت‌های صادرات ال‌ان‌جی را دارد و در نقطه‌ای استراتژیک از نظر مسیرهای ترانزیتی قرار گرفته است، از جمله کانال سوئز و خط لوله سوئز-مدیترانه.
شرکت‌های بین‌المللی به سرعت برای بهره‌برداری از این موقعیت وارد عمل شدند. شرکت Chevron به‌تازگی طبق گزارش رسانه‌های محلی، در آستانه دریافت امتیاز اکتشاف جدید در منطقه شمال‌شرقی مدیترانه مصر قرار دارد. این شرکت پیش‌تر نیز همراه با شرکت‌های BP ،Shell و Eni (از ایتالیا)، جزو پیشگامان ورود غرب به بخش نفت و گاز مصر بود. Chevron و Eni اخیراً در نزدیکی شبه‌جزیره سینا، در چاهNargis-1، به میدان گازی بسیار بزرگی دست یافتند. Chevron همچنین در میادین بزرگ Leviathan و Tamar در اسرائیل و پروژه Aphrodite در آب‌های ساحلی قبرس فعالیت دارد.
در همین راستا، Shell توسعه فاز دهم میدان West Delta Deep Marine در مدیترانه را آغاز کرده و در همین حال، BP اعلام کرده است که در سه سال آینده حدود ۳.۵ میلیارد دلار برای اکتشاف و توسعه میادین گازی مصر سرمایه‌گذاری خواهد کرد. در صورت کشف منابع جدید، این رقم می‌تواند دو برابر شود. با توجه به برآورد محافظه‌کارانه ۱.۸ تریلیون مترمکعب گاز موجود در مصر ـ که ممکن است رقم واقعی آن بسیار بیشتر باشد ـ چشم‌انداز این سرمایه‌گذاری‌ها بسیار مثبت ارزیابی می‌شود. بنابر تحلیل شرکت بین‌المللی Wood Mackenzie، ارزش خالص فعلی میدان‌های باقیمانده در شرق مدیترانه حدود ۱۹ میلیارد دلار برآورد شده است.
موقعیت جغرافیایی مصر، نقش آن را بیش از پیش پررنگ کرده است. این کشور تنها کشور منطقه شرق مدیترانه است که زیرساخت عملیاتی برای صادرات ال‌ان‌جی دارد؛ ویژگی‌ای که به‌خوبی با برنامه‌های غرب برای گسترش زنجیره تأمین جهانی ال‌ان‌جی هماهنگ است. کنترل مصر بر کانال سوئز ـ که حدود ۱۰ درصد از کل حمل‌ونقل نفت و گاز جهان از آن عبور می‌کند ـ و همچنین خط لوله سوئز-مدیترانه، بر اهمیت استراتژیک این کشور می‌افزاید.
در حالی که گذرگاه‌هایی چون تنگه هرمز یا باب‌المندب به‌طور فزاینده‌ای تحت نفوذ چین قرار گرفته‌اند، مسیرهای ترانزیتی مصر همچنان مستقل هستند و این مزیت بزرگی برای تأمین امنیت انرژی غرب محسوب می‌شود.
از منظر ژئوپلیتیکی نیز، مصر جایگاه ویژه‌ای در دنیای عرب دارد. این کشور از دیرباز به‌عنوان پرچمدار وحدت سیاسی، فرهنگی و اقتصادی اعراب شناخته شده و نفوذ آن در تحولات منطقه‌ای همچنان قابل توجه است. در شرایطی که عربستان سعودی به سمت نزدیکی بیشتر با محور چین-روسیه رفته، غرب تلاش دارد با تقویت روابط با مصر، بخشی از موازنه ژئوپلیتیکی منطقه را حفظ کند.
در همین راستا، حمایت اقتصادی غرب از مصر در زمینه توسعه صنعت گاز ادامه دارد. به گفته یکی از مقامات ارشد حوزه امنیت انرژی اتحادیه اروپا، توان پرداخت بدهی‌های مصر به شرکت‌های غربی پس از بحران اخیر تضعیف شد، اما سازوکارهای حمایتی متعددی برای مدیریت این وضعیت فراهم شده و در صورت لزوم، کمک‌های بیشتری نیز در راه است. یکی از مهم‌ترین این اقدامات، موافقت صندوق بین‌المللی پول با گسترش بسته حمایتی ۸ میلیارد دلاری مصر و اختصاص ۱.۲ میلیارد دلار از طریق برنامه توسعه بسط‌یافته (EFF) بوده است. همچنین پیشنهادهایی برای دریافت کمک مالی از سوی بانک جهانی و اتحادیه اروپا همچنان روی میز باقی مانده‌اند.
با توجه به این شرایط، انتظار می‌رود که نقش مصر در زنجیره جهانی تأمین گاز در آینده پررنگ‌تر شده و اهمیت راهبردی آن در حوزه انرژی و سیاست بین‌الملل افزایش یابد.
