دنیای نفت قیر: کاهش صادرات نفت خام از ایران و روسیه باعث افزایش ارزش نفت خاورمیانه شده است، بهطوریکه برخی از انواع این نفتها اکنون با حقالعملهایی بیسابقه نسبت به شاخص جهانی نفت، یعنی برنت، معامله میشوند. به عنوان مثال، معاملهگران گزارش دادهاند که طی دو ماه گذشته، معاملات آتی نفت خام مربان از امارات متحده عربی عملکردی بهتر از برنت داشته است.
همچنین، قیمت نفت خام عمان و دبی بهتازگی به حقالعملهای نادری نسبت به برنت رسیدهاند. این افزایش قیمت ناشی از تقاضای بالای چین و هند برای نفت خاورمیانه است. این دو کشور که بهطور سنتی خریداران عمده نفت ایران و روسیه بودند، به دلیل کاهش عرضه از این دو کشور، به تأمینکنندگان خاورمیانهای روی آوردهاند.
نفت ایران بهطور فزایندهای به جای تحویل مستقیم به مشتریان، در تأسیسات شناور در جنوب شرق آسیا ذخیره میشود. این تغییر به دنبال موجی از تحریمهای آمریکا علیه نفتکشهایی که نفت ایران را حمل میکنند، باعث افزایش احتیاط خریداران چینی شده است. در اکتبر، ایالات متحده سرکوب خود را تشدید کرد و تحریمهایی علیه نهادها و کشتیهای مرتبط با حمل و نقل و فروش نفت ایران اعمال کرد. دو ماه پیش، وزارت خزانهداری و وزارت خارجه آمریکا شرکتهایی در سورینام، هند، مالزی و چین را به دلیل انجام معاملات بزرگ در زمینه خرید و فروش نفت ایران تحریم کردند. جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی آمریکا، اعلام کرد که این اقدامات شامل تحریم “ناوگان شبح” میشود که نفت ایران را به صورت مخفیانه به خریداران جهانی منتقل میکند.
صادرات نفت خام روسیه نیز کاهش یافته است. کاهش صادرات دریایی این کشور ناشی از فشارهای فزاینده برای پایبندی مسکو به سهمیههای تولید اوپک است که به منظور تثبیت قیمتهای نفت تنظیم شده است. علاوه بر این، تحریمهای بینالمللی علیه “ناوگان سایهای” نفتکشهای روسیه نیز نقش قابل توجهی در کاهش حجم صادرات این کشور داشته است.
در این میان، عربستان سعودی بخشی از سهم بازار خود را که قبلاً به روسیه در آسیا واگذار کرده بود، بازپس گرفته است. صادرات نفت این کشور به آسیا افزایش یافته، در حالی که فروش نفت خام روسیه در این منطقه به دلیل کاهش خرید از سوی دو بازار اصلی این کشور، یعنی چین و هند، کاهش یافته است.
این تحولات نشاندهنده تقاضای رو به رشد برای نفت خاورمیانه است، چرا که فشارهای ژئوپلیتیک و تحریمها الگوهای عرضه و تجارت جهانی نفت را دگرگون کردهاند.