بر اساس گزارش دنیای نفت و قیر، بازار جهانی قیر تا تاریخ ۲۲ اکتبر ۲۰۲۵ وارد مرحله‌ای از ضعف ساختاری تازه شده است. افت تقاضا در بخش‌های عمرانی، تداوم تولید در پالایشگاه‌ها و نوسانات بازار جهانی نفت خام باعث فشار نزولی بر قیمت‌های بین‌المللی شده‌اند. عدم تعادل میان عرضه و مصرف اکنون به‌عنوان ویژگی اصلی بازار، زمینه‌ساز روندی پایدار از کاهش قیمت‌ها در مناطق مختلف شده است.
عوامل ساختاری بازار
بازار قیر به‌طور مستقیم از رکود در هزینه‌های زیرساختی، به‌ویژه در آسیا، خاورمیانه و اروپا تأثیر می‌پذیرد. با وجود کاهش فعالیت‌های عمرانی، پالایشگاه‌های کلیدی در مراکز عمده نظیر سنگاپور، جمنگر و روتردام همچنان در سطح بالایی از بهره‌برداری فعالیت می‌کنند. این وضعیت موجب انباشت ذخایر در پایانه‌هایی مانند فجیره و آنتورپ شده و نشانه‌ای از مازاد عرضه ساختاری در بازار جهانی است.
از آنجا که قیر محصول جانبی فرآیند تقطیر در خلأ نفت خام است، تغییرات در الگوی پالایش تأثیر مستقیم بر تولید و قیمت آن دارد. پالایشگاه‌ها در حال حاضر تمرکز بیشتری بر تولید برش‌های سبک و مواد پتروشیمی با حاشیه سود بالاتر دارند. این تغییر در استراتژی، الگوی عرضه منطقه‌ای را دگرگون کرده و مسیر صادرات را تحت تأثیر قرار داده است.
بررسی منطقه‌ای
•آسیا و اقیانوسیه: در کشورهایی چون هند، چین و کره جنوبی، ضعف تقاضا ادامه دارد. کاهش پروژه‌های راه‌سازی و تأخیر در قراردادهای دولتی، روند خرید را محدود کرده است. همچنین، ازدحام بنادر در شرق چین منجر به افت بیشتر قیمت‌های کارخانه‌ای شده است.
•خاورمیانه: تولیدکنندگان در امارات، بحرین و ایران با حفظ روند صادرات به آفریقا و آسیای جنوبی، تلاش کرده‌اند توازن را برقرار کنند. با این حال، رقابت شدید قیمتی و هزینه‌های بالای حمل‌ونقل حاشیه سود آن‌ها را کاهش داده است.
•اروپا: سطح بالای ذخایر در پالایشگاه‌های جنوب و شرق اروپا همراه با فعالیت عمرانی ضعیف، قیمت‌ها را در پایین‌ترین سطح چند ماه اخیر نگه داشته است.
•آفریقا و آمریکای لاتین: شرایط در این مناطق متفاوت است. در حالی که کشورهای واردکننده آفریقایی مانند کنیا و نیجریه کاهش تقاضا را گزارش داده‌اند، برخی پالایشگاه‌های آمریکای لاتین از جمله در برزیل و آرژانتین افزایش نسبی فروش را تجربه کرده‌اند که ناشی از برنامه‌های نگهداری زیرساخت‌های عمومی است.
تأثیر نفت خام و حاشیه سود پالایش
همبستگی میان قیر و نفت خام همچنان یکی از عوامل کلیدی تعیین قیمت است. افت اخیر شاخص‌های جهانی نفت باعث کاهش هزینه‌های تولید شده، اما هم‌زمان کاهش نرخ پالایش، عرضه را در برخی بازارها محدود کرده است. این وضعیت موجب بروز تفاوت‌های قیمتی منطقه‌ای شده است؛ به‌طوری‌که در آسیا تخفیف‌های عمیق‌تر و در اروپا ثبات نسبی مشاهده می‌شود.
چشم‌انداز بازار
با نزدیک شدن به پایان سال ۲۰۲۵، انتظار می‌رود فشار نزولی بر بازار قیر ادامه یابد مگر آنکه نشانه‌هایی از بهبود بنیادهای تقاضا پدیدار شود. افزایش سرمایه‌گذاری‌های زیرساختی در هند، آسیای جنوب‌شرقی و شمال آفریقا می‌تواند به جذب مازاد عرضه کمک کند. در مقابل، اگر پالایشگاه‌ها همچنان تمرکز خود را بر محصولات سبک‌تر حفظ کنند، کاهش تدریجی تولید ممکن است تا اوایل ۲۰۲۶ به ثبات قیمت‌ها بینجامد.
جمع‌بندی
تا اواخر اکتبر ۲۰۲۵، بازار جهانی قیر در وضعیت رکود نسبی قرار دارد؛ رکودی ناشی از ضعف تقاضا و تداوم تولید بالا. هرچند تفاوت‌های منطقه‌ای محسوس است، اما فضای کلی بازار محتاطانه و آرام توصیف می‌شود. فعالان صنعت باید تحولات بودجه‌های عمرانی، روند بهره‌برداری پالایشگاه‌ها و ثبات قیمت نفت خام را به دقت دنبال کنند. بازگشت پایداری به این بخش تنها در صورتی ممکن است که سیاست‌های توسعه زیرساختی در سطح جهانی با روندی هماهنگ‌تر ادامه یابد.
