مجتمع پالایش نفت Kirishi Refinery در روسیه – یکی از مهم‌ترین پالایشگاه‌های نفت این کشور – پس از حمله پهپادی که منجر به آتش‌سوزی در تاریخ ۴ اکتبر شد، ناچار شد کار واحد تقطیر نفت خام با کارایی بالای خود (CDU-6) را به‌طور موقت متوقف کند. انتظار می‌رود این وقفه حدود یک ماه ادامه یابد تا عملیات تعمیر و بازسازی انجام شود.
به‌طور دقیق‌تر، واحد آسیب‌دیده CDU-6 ظرفیتی معادل حدود ۸ میلیون تن متریک در سال (تقریباً ۱۶۰ هزار بشکه در روز) دارد که حدود ۴۰ درصد از ظرفیت کل پالایشگاه را شامل می‌شود. از کار افتادن این واحد اصلی، تولید طیف وسیعی از فرآورده‌های نفتی از جمله بنزین، گازوئیل، نفت کوره و به‌ویژه قیر – که ماده‌ای کلیدی در آسفالت‌سازی و عایق‌کاری محسوب می‌شود – را تهدید می‌کند.
این پالایشگاه تحت مالکیت و مدیریت شرکت «Surgutneftegaz» فعالیت می‌کند. مدیران مجموعه همچنین در تلاش‌اند تا واحد کلیدی دیگری را که در اواسط سپتامبر بر اثر حمله پهپادی آسیب دیده بود، در واکنش به این حمله جدید دوباره راه‌اندازی کنند. در مدت تعطیلی CDU-6، پالایشگاه با استفاده از دیگر واحدهای فرآوری و افزایش بار کاری آن‌ها، سعی دارد حدود ۷۰ درصد از ظرفیت اسمی خود را حفظ کند تا بخشی از کاهش تولید جبران شود.
با این حال، این جایگزینی جزئی قادر به برابری با توان تولید CDU-6 نیست. در نتیجه، روسیه ممکن است با کاهش نسبی در تولید فرآورده‌های پالایشی مواجه شود؛ موضوعی که می‌تواند فشار بیشتری بر عرضه سوخت وارد کند، به‌ویژه در شرایطی که این کشور هم‌اکنون با کمبود برخی انواع بنزین روبه‌روست.
برای درک بهتر موضوع، منابع صنعتی گزارش داده‌اند که در سال ۲۰۲۴، Kirishi Refinery حدود ۱۷.۵ میلیون تن نفت خام را پالایش کرده است که معادل ۶.۶ درصد از کل حجم نفت پالایش‌شده در روسیه است. در همان سال، این پالایشگاه حدود ۲ میلیون تن بنزین، ۷.۱ میلیون تن گازوئیل، ۶.۱ میلیون تن نفت کوره و حدود ۶۰۰ هزار تن قیر تولید کرده است. جریان تولید قیر، هرچند سهم کوچکی از خروجی کل را دارد، اما نقش بسیار مهمی در زیرساخت‌های جاده‌ای و ساختمانی در زنجیره تأمین محلی ایفا می‌کند.
توقف واحد CDU-6 بنابراین دو چالش اساسی ایجاد می‌کند: نخست، کاهش حجم کل فرآورده‌های پالایش‌شده (از جمله قیر) و دوم، افزایش فشار کاری بر سایر واحدهای باقی‌مانده که باید با شدت بیشتری کار کنند تا بخشی از ظرفیت از دست‌رفته جبران شود. بازگشت پالایشگاه به ظرفیت کامل تولید بستگی دارد به سرعت تعمیرات، پایداری عملیات، و پیشگیری از حملات آتی.
در روزهای آینده، بازسازی واحد CDU-6 برای ازسرگیری تولید منظم بنزین و گازوئیل، و نیز احیای کامل تولید فرآورده‌های باقی‌مانده مانند قیر، اهمیت حیاتی خواهد داشت. در این فاصله، بازارهای ملی و منطقه‌ای قیر ممکن است شاهد کاهش عرضه یا افزایش قیمت باشند. در سطحی گسترده‌تر، این حادثه بار دیگر نشان می‌دهد که زیرساخت‌های انرژی تا چه حد در برابر حملات آسیب‌پذیر هستند. برای سرمایه‌گذاران بخش پالایش و صنایع قیر و آسفالت، پایش مداوم روند تولید و عرضه پالایشگاه‌ها ضروری خواهد بود.
به‌طور خلاصه، تعطیلی Kirishi Refinery پس از آتش‌سوزی ناشی از حمله پهپادی به واحد CDU-6، تنها یک وقفه کوتاه‌مدت نیست؛ بلکه آزمونی جدی برای توان پایداری شبکه پالایشی روسیه و زنجیره تأمین فرآورده‌های نفتی و قیر به‌شمار می‌آید. بازگشت به جریان کامل تولید مشروط به سرعت تعمیرات، تاب‌آوری عملیاتی و توان جلوگیری از خرابکاری‌های بعدی است.
