طبق گزارش دنیای نفت و قیر، مصر به دستاورد چشمگیری در حوزه مواد پایدار دست یافته و برای نخستین بار موفق به تولید قیر داغ از بقایای کشاورزی شده است. این نوآوری نه تنها مشکل انباشت پسماند را برطرف می‌کند، بلکه جایگزینی دوستدار محیط زیست برای قیرهای نفتی متداول ارائه می‌دهد.
برآوردها نشان می‌دهد سالانه حدود ۳۰ تا ۳۳ میلیون تن پسماند کشاورزی در مصر تولید می‌شود که شامل بقایای محصولات زراعی، درختان میوه و سبزیجات است. این ضایعات معمولاً یا در زمین‌های کشاورزی رها می‌شوند و یا سوزانده می‌گردند؛ اقدامی که پیامدهای زیست‌محیطی جدی به‌ویژه در انتشار دی‌اکسیدکربن به همراه دارد. هرچند تولید کمپوست از این مواد سال‌هاست انجام می‌شود، اما بازده اقتصادی آن محدود است. در مقابل، بهره‌گیری از فناوری پیرولیز چشم‌انداز تازه‌ای گشوده و بقایای گیاهی را به محصولات ارزشمند صنعتی تبدیل کرده است.
در طول پنج سال گذشته، پروژه‌ای پیشگامانه با همکاری مراکز تحقیقاتی مصر و شرکای بین‌المللی به پیش رفته است. طی این فرآیند، پسماندهای کشاورزی به موادی همچون سرکه چوب، بیوچار و قیر گیاهی (قطران) تبدیل شده‌اند. اهمیت ویژه قیر گیاهی در آن است که حاوی بیش از ۳۵۰ ترکیب آلی است و قابلیت پالایش به محصولات تجاری سودآور از جمله قیر را دارد.
قیر داغ حاصل از این فرآیند کاربرد بالایی در صنعت ساختمان دارد و به‌ویژه برای عایق‌بندی سطوح بتنی، پشت‌بام‌ها و تیرهای ساختمانی به کار می‌رود. مزیت زیست‌محیطی آن دوگانه است: از یک سو مانع انتشار آلاینده‌ها با جلوگیری از سوزاندن پسماند می‌شود و از سوی دیگر جایگزینی مقرون‌به‌صرفه برای قیر نفتی فراهم می‌کند. برای نمونه، از هر یک تن پسماند کشاورزی حدود ۱۰۰ کیلوگرم قیر به دست می‌آید که قیمت آن ۲۶ پوند مصری برای هر کیلوگرم است؛ در حالی‌که قیرهای نفتی بین ۳۰ تا ۳۵ پوند مصری قیمت دارند. علاوه بر این، همان فرآیند ۲۵ درصد سرکه چوب و ۳۵ درصد بیوچار تولید می‌کند که هر دو در کشاورزی و صنعت ارزش بالایی دارند.
یکی دیگر از مزیت‌های این پروژه، محصولات جانبی استخراج قیر است. از جمله فنول که در صنایع رنگ‌سازی، چسب، پلاستیک، قارچ‌کش و حشره‌کش نقشی اساسی دارد و با قیمتی حدود ۴۰۰ پوند مصری در هر کیلوگرم به فروش می‌رسد. همچنین نفت سفید نیز به‌عنوان محصول جانبی تولید می‌شود که در صنایع آرایشی، صابون‌های دارویی و حتی برخی ترکیبات دارویی مورد استفاده در درمان سرطان کاربرد دارد.
این دستاورد، مصر را در جایگاه پیشرو در ارائه راه‌حل‌های پایدار در تولید قیر قرار می‌دهد و پیوندی میان حفاظت محیط زیست و نوآوری صنعتی برقرار می‌سازد. تبدیل پسماندهای کشاورزی به ماده‌ای ارزشمند برای ساخت‌وساز نه تنها آسیب‌های زیست‌محیطی را کاهش می‌دهد، بلکه ارزش اقتصادی ضایعات را افزایش داده و زمینه‌ساز صنعتی پایدار و رقابتی در حوزه قیر خواهد شد.
جمع‌بندی
اولین تولید موفق قیر داغ از پسماندهای کشاورزی در مصر، پیشرفتی نویدبخش برای صنعت ساخت‌وساز و بخش قیر به شمار می‌رود. این ابتکار نشان می‌دهد که مدیریت پایدار منابع می‌تواند نتایجی مقرون‌به‌صرفه، دوستدار محیط زیست و تجاری به همراه داشته باشد. چنین دستاوردهایی اهمیت ادغام بازیافت ضایعات کشاورزی در فرآیندهای صنعتی را برجسته ساخته و مسیر حرکت به سوی مصالح سبزتر در ساخت و زیرساخت جهانی را تقویت می‌کند.
