نشریه تخصصی صنعت قیر و عوامل وابسته

مجله WPB شماره ژانویه

شماره ژانویه مجله دنیای نفت و قیر

همکاران

چشم‌انداز بازار قیر آسیا-اقیانوسیه و خاورمیانه، فشارهای کنونی و دورنمای آینده

طبق گزارش دنیای نفت و قیر، بازار قیر در مناطق آسیا-اقیانوسیه و خاورمیانه همچنان تحت فشار مازاد عرضه و ضعف فصلی تقاضا قرار دارد. اگرچه در برخی کشورها مانند اندونزی و هند فعالیت‌های محدود مناقصه‌ای مشاهده می‌شود، اما حجم بالای موجودی‌ها و شرایط نامساعد جوی مانع از بازیابی جدی قیمت‌ها شده است.

تحولات قیمتی نشان‌دهنده همین فشارهاست. در سنگاپور، پیشنهادهای صادراتی برای محموله‌های بارگیری اکتبر در محدوده ۴۱۰ تا ۴۱۵ دلار به ازای هر تن قرار داشت، اما نرخ‌های بالاتر در مقاطع پیشین نتوانست خریداران کافی جذب کند. در مالزی، قیمت‌های فروش درب پالایشگاه در سطح ۴۲۸ تا ۴۳۰ دلار ثابت ماند، هرچند عرضه مازاد از سوی پالایشگاه‌های داخلی و سنگاپور تعادل بازار را بر هم زد. اندونزی فعالیت بیشتری نشان داد و معاملات برای محموله‌های بزرگ ۴ تا ۵ هزار تنی با نرخ ۴۷۰ تا ۴۷۵ دلار به ازای هر تن (CFR) انجام شد، در حالی‌ که محموله‌های کوچک‌تر حدود ۴۵۰ تا ۴۵۵ دلار معامله شدند. در تایلند نیز پیشنهادهای صادراتی در محدوده ۴۱۵ تا ۴۲۵ دلار مطرح شد، اما تقاضای اندک بیانگر ضعف بازار بود.

در ویتنام، شمال و جنوب رفتار متفاوتی داشتند؛ خریداران شمال به دنبال قیمت‌هایی بین ۳۹۵ تا ۴۱۰ دلار بودند، در حالی‌ که در جنوب نرخ‌های ۴۳۰ تا ۴۳۵ دلار پیشنهاد شد. با این حال، بارش‌های شدید موسمی انگیزه خرید را کاهش داد. کره جنوبی نیز تحت فشار نزولی قرار گرفت و قیمت‌های صادراتی به ۳۹۰ تا ۳۹۵ دلار سقوط کرد، زیرا بخشی از محموله‌ها به سمت جنوب شرق آسیا هدایت شد. در چین، قیمت‌های درب پالایشگاه در استان شاندونگ بین ۳,۴۸۰ تا ۳,۷۷۰ یوان در هر تن در نوسان بود و در جنوب، پیشنهادهای وارداتی از سنگاپور با نرخ ۴۵۰ تا ۴۶۰ دلار (تحویل) ارائه شد. در هند، خریدها با احتیاط دنبال شد و تنها محموله‌های محدود VG40 فله از ایران با نرخ حدود ۲۷۵ تا ۲۸۰ دلار خریداری شد. در ایران، فروش‌های فله از بندرعباس در محدوده ۲۷۴ تا ۲۷۸ دلار تثبیت شد، در حالی‌ که صادرات بشکه‌ای عراق برای گریدهای مختلف بین ۳۴۰ تا ۳۶۵ دلار در هر تن قرار داشت.

برتری عرضه بر تقاضا هسته اصلی تحولات کنونی بازار است. در سنگاپور و مالزی، حجم بالای ذخایر فضای بازار را اشباع کرده و اگرچه تعمیرات آتی پالایشگاهی می‌تواند به‌طور موقت توازن عرضه را محدود کند، اما ضعف تقاضا مانع از رشد قیمتی می‌شود. در اندونزی، مناقصه‌ها اندکی ثبات ایجاد کردند، اما اغلب واردکنندگان محتاط باقی ماندند. در تایلند، تمرکز پالایشگاه‌ها بر بازار داخلی و بارندگی‌های گسترده مانع از توسعه صادرات شد. ویتنام نیز با شرایط مشابهی روبه‌رو بود و جز تعداد معدودی پیشنهاد خرید، فعالیت چندانی دیده نشد. در کره جنوبی، ضعف تقاضای چین باعث شد بخشی از صادرات به سمت جنوب شرق آسیا تغییر مسیر دهد، در حالی‌ که در چین، بهبود محدود در شمال با رکود شرق و جنوب به دلیل مشکلات مالی و شرایط آب‌وهوایی جبران نشد. در استرالیا و نیوزیلند نیز فصل زمستان موجب افت فصلی مصرف شد و تنها ایالت خشک‌تر کوئینزلند اندکی فعالیت داشت. هند همچنان تحت تأثیر موسمی بود و صرفاً واردات محدودی برای آمادگی پروژه‌های پساموسم انجام داد. در ایران، بازار داخلی با حمایت بورس کالای ایران باثبات ماند، اما تقاضای خارجی کاهش یافت. عراق نیز به دلیل افت خریدهای هند با چالش مواجه شد.

چند عامل ساختاری و فصلی، چشم‌انداز کوتاه‌مدت بازار را شکل می‌دهند. تعمیرات برنامه‌ریزی‌شده پالایشگاه‌ها در سنگاپور و بخش‌هایی از جنوب شرق آسیا می‌تواند به‌طور موقت فشار مازاد عرضه را کاهش دهد. با این حال، بارش‌های مداوم در ویتنام، هند و تایلند همچنان فعالیت‌های عمرانی را محدود کرده است. در استرالیا و نیوزیلند نیز رکود فصلی تا گرم‌تر شدن هوا ادامه خواهد داشت. تحولات ارزی نیز تأثیر چندانی بر بازار نگذاشت، زیرا کاهش ارزش دلار آمریکا به افزایش تقاضا منجر نشد و خریداران ترجیح دادند موجودی‌های پیشین خود را مصرف کنند. اندونزی یکی از معدود نقاط مثبت باقی مانده است که با مناقصه‌های پیوسته در مناطق غربی، جریان نسبی تقاضا را حفظ کرده است. در مقابل، پروژه‌های زیرساختی چین همچنان با کمبود منابع مالی روبه‌رو است و همین مسئله مانع از افزایش جدی مصرف می‌شود.

چشم‌انداز پیش‌رو نشان می‌دهد که قیمت قیر احتمالاً در محدوده‌ای ثابت باقی خواهد ماند. اگرچه تعمیرات پالایشگاهی، مناقصه‌های موردی و آغاز پروژه‌های عمرانی پساموسم در هند و مالزی می‌توانند در مقاطعی به بازار جان تازه دهند، اما مازاد عرضه، ضعف فصلی و محدودیت‌های ساختاری اجازه رشد پایدار و قابل‌توجه قیمت‌ها را نخواهند داد.