به گزارش دنیای نفت و قیر، قیر که روزگاری تنها یک محصول جانبی پالایش نفت و ماده‌ای برای آسفالت جاده‌ها به شمار می‌رفت، امروز به سلاحی سیاسی و خاموش در عرصه روابط بین‌الملل بدل شده است. تحولات اخیر از آسیا تا اروپا نشان می‌دهد که قیر اکنون به کالایی راهبردی تبدیل شده که نقشی فراتر از اقتصاد یافته و در معادلات دیپلماتیک، تحریم‌ها و تجارت جهانی تأثیر مستقیم دارد.
در هند، با وجود کاهش ۱۳ درصدی مصرف سوخت در سپتامبر ۲۰۲۵، فروش قیر به شکل غیرمنتظره‌ای ۳۳ درصد رشد کرده است؛ نشانه‌ای از موج تازه سرمایه‌گذاری زیرساختی دولت هند برای احیای رشد اقتصادی. تحلیلگران این رشد ناگهانی را بازتابی از سیاست «خودکفایی انرژی» و تلاش برای کاهش وابستگی به بازار جهانی می‌دانند. در واقع، هند با این جهش نشان داد که قیر می‌تواند نماد استقلال اقتصادی نیز باشد.
در شرق آسیا، صادرات چین به کره‌شمالی که شامل قیر نفتی نیز می‌شود، نشان می‌دهد که این ماده اکنون ابزاری برای تقویت روابط سیاسی پنهان در سایه نظارت غرب است. قیر در اینجا از کالایی صنعتی به سرمایه‌ای دیپلماتیک تبدیل شده که در سکوت، هم سود اقتصادی دارد و هم نفوذ سیاسی.
در آمریکای لاتین، گزارش‌ها از ونزوئلا حکایت دارد که بخشی از محموله‌های نفتی حاوی قیر خام با برچسب کشورهای ثالث مانند برزیل به چین صادر می‌شوند — اقدامی که عملاً نوعی استتار انرژی برای دور زدن تحریم‌ها محسوب می‌شود. ترکیب پیچیده شیمیایی قیر باعث شده تشخیص منبع واقعی محموله‌ها دشوار گردد و این ویژگی، آن را به ابزاری مؤثر برای دولت‌های تحریم‌شده بدل کرده است.
در روسیه نیز، با اعمال بسته جدید تحریم‌های اتحادیه اروپا بر بخش انرژی، نگاه‌ها دوباره به سمت فرآورده‌های نفتی سنگین مانند قیر جلب شده است. با این حال، کرملین اعلام کرده که کشور «تا حدی در برابر تحریم‌ها ایمن شده» و با ایجاد مسیرهای صادراتی جایگزین، تجارت قیر خود را حفظ کرده است. تحلیلگران این رویکرد را نشانه‌ای از دیپلماسی قیر می‌دانند؛ دیپلماسی‌ای که در آن ماده‌ای سیاه و غلیظ، به ابزار نرم مقاومت اقتصادی تبدیل می‌شود.
در مجموع، مسیر تحولات جهانی نشان می‌دهد که قیر وارد سیاست شده است. ماده‌ای که زمانی فقط برای جاده و بام استفاده می‌شد، اکنون در رگ‌های ژئوپلیتیک جهان جریان دارد؛ پیوندی میان اقتصاد، انرژی و قدرت. کارشناسان هشدار می‌دهند که با تشدید تحریم‌ها و جابه‌جایی بلوک‌های تجاری، بازار قیر به شاخصی حساس از تنش‌های سیاسی جهانی بدل خواهد شد — نشانه‌ای از این‌که جاده‌ها، اقتصادها و حکومت‌ها، همگی به شکلی خاموش به‌وسیله قیر به هم متصل‌اند.
