به گزارش دنیای نفت و قیر، در اواخر سال ۲۰۲۵، ایران از جهش قابل توجهی در صادرات قیر خبر داد: نزدیک به ۳٫۸ میلیون تن به ارزشی در حدود ۱٫۴ میلیارد دلار طی هفت ماه اول سال مالی. این رشد نشانه‌ای واضح از تاب‌آوری صنعتی و توان صادراتی استراتژیک ایران تلقی میشود، حتی در شرایط تحریم‌ها و عدم قطعیت اقتصادی جهانی. کارشناسان معتقدند این حجم صادرات نه تنها درآمد ارزی ایران را افزایش می‌دهد، بلکه موقعیت آن را در مذاکرات انرژی منطقه‌ای نیز تقویت می‌کند.
دکتر امیر حسینی، اقتصاددان انرژی، می‌گوید: «این اقدام از نظر سیاسی و اقتصادی اهمیت بالایی دارد. ایران اعتماد به بازار را نشان می‌دهد و از صادرات قیر به‌عنوان ابزاری برای مذاکرات با کشورهای همسایه و کاهش اثر تحریم‌ها بهره می‌برد.» او اضافه کرد که افزایش صادرات امکان سرمایه‌گذاری داخلی در ارتقای پالایشگاه‌ها و فناوری‌های بهبود بازیابی نفت سنگین را نیز فراهم می‌کند.
در همین حال، بازارهای جهانی قیر با دقت این تحولات را دنبال می‌کنند. واردکنندگان آسیایی مانند چین، هند و کره جنوبی تقاضای ثابتی دارند، اما کارشناسان هشدار می‌دهند که حساسیت به نوسانات قیمت در حال افزایش است. لینا ژانگ، تحلیلگر کالا در سنگاپور، گفت: «حتی تغییرات کوچک در قیمت قیر می‌تواند بر پروژه‌های زیرساختی، برنامه‌های ساخت جاده‌های شهری و تصمیمات عملیاتی پالایشگاه‌ها تأثیر بگذارد. شرکت‌ها باید قیمت را با امنیت تأمین بلندمدت متعادل کنند.»
پروفسور جیمز مک‌آلیستر از دانشگاه کلگری بر ابعاد ژئوپلیتیکی تأکید می‌کند: «قیر از یک کالای صنعتی ساده به ابزاری استراتژیک سیاسی تبدیل شده است. استراتژی صادراتی ایران پیام‌هایی از حاکمیت و قابلیت اعتماد ارسال می‌کند، در حالی که کشورهای واردکننده ریسک سیاسی را همزمان با هزینه‌ها می‌سنجند.» وی افزود که تنش‌های منطقه‌ای، به ویژه در خاورمیانه، نقش مهمی در رفتار بازار دارند زیرا کشورها قابلیت اطمینان زنجیره تأمین را در شرایط تحریم و عدم قطعیت سیاسی ارزیابی می‌کنند.
کارشناسان همچنین اشاره می‌کنند که سیاست‌های اقلیمی و زیست‌محیطی به‌طور فزاینده‌ای با بازار قیر درهم تنیده شده‌اند. با شتاب حرکت جهانی به سمت انرژی پاک، تولیدکنندگان نفت سنگین و قیر تحت فشار فزاینده‌ای برای پذیرش فناوری‌های سبز هستند. لینا ژانگ توضیح داد: (( سرمایه‌گذاران و دولت‌ها در حال ارزیابی این هستند که صادرات پرکربن مانند قیر چگونه در استراتژی‌های انرژی آینده جای می‌گیرد. کشورهایی که زودتر فناوری‌های سبز را اعمال کنند ممکن است قیمت‌های بالاتر دریافت کنند، در حالی که سایر کشورها ممکن است با کاهش حاشیه سود مواجه شوند.))
به طور خلاصه ، افزایش صادرات ایران نشان‌دهنده ظرفیت صنعتی، برنامه‌ریزی استراتژیک و تاب‌آوری در شرایط سیاسی و اقتصادی دشوار است. با این حال، واکنش بازار جهانی همچنان محتاطانه باقی مانده است. تحلیل‌گران تأکید می‌کنند که ماه‌های آینده تعیین‌کننده خواهد بود تا مشخص شود آیا این جهش به یک بخش پایدار از استراتژی انرژی تبدیل میشود یا یک نقطه تنش موقت تحت تأثیر نوسانات سیاسی و اقتصادی بین‌المللی خواهد بود.
