نشریه تخصصی صنعت قیر و عوامل وابسته

مجله WPB شماره ژانویه

شماره ژانویه مجله دنیای نفت و قیر

همکاران

تنش‌های خاورمیانه بازار نفت را لرزاند؛ افت غیرمنتظره قیمت‌ها

به گزارش دنیای نفت و قیر، تشدید تنش‌ها در خاورمیانه باعث آشفتگی در بازارهای جهانی انرژی شده، اما با وجود بحرانی‌تر شدن اوضاع ژئوپلیتیکی، قیمت نفت به شکل چشم‌گیری کاهش یافته است. پس از حملات هوایی هماهنگ ایالات متحده به زیرساخت‌های غنی‌سازی هسته‌ای ایران، مجلس ایران از بستن تنگه هرمز – یکی از مسیرهای حیاتی انتقال نفت و گاز طبیعی مایع (LNG) در جهان – حمایت کرد.

این درگیری که با حملات اسرائیل به مواضع نظامی ایران آغاز شد، با پیوستن مستقیم آمریکا و بمباران تأسیسات هسته‌ای ایران وارد مرحله‌ای جدید و خطرناک شده و نگرانی‌ها درباره امنیت منطقه‌ای و انرژی جهانی را افزایش داده است.

در پاسخ، ایران چندین موشک به سمت پایگاه‌های نظامی آمریکا در قطر شلیک کرد. گزارش‌هایی از وقوع انفجار بر فراز دوحه منتشر شده که در پی آن، قطر فضای هوایی خود را به‌طور نامحدود بست. امارات متحده عربی نیز اقدام مشابهی انجام داد و تمام پروازها را متوقف کرد تا از خطرات احتمالی جلوگیری کند.

با وجود این تحولات، قیمت نفت برخلاف انتظار کاهش یافت. قیمت نفت خام وست تگزاس اینترمدیت (WTI) به کمتر از ۷۰ دلار در هر بشکه سقوط کرد که کاهشی بیش از هفت درصد را نشان می‌دهد. خاویر بلاس، تحلیل‌گر انرژی بلومبرگ، واکنش موشکی ایران را محدود و بیشتر نمادین دانسته و همین موضوع باعث شده بازار واکنشی آرام‌تر از انتظار داشته باشد. جریان صادرات نفت، از جمله صادرات از جزیره خارک ایران، همچنان ادامه دارد و تنگه هرمز باز و فعال است.

اگرچه قیمت نفت برنت اندکی افزایش یافت و به حدود ۷۹ دلار در هر بشکه رسید، این رشد در مقایسه با بحران‌های پیشین چندان چشمگیر نیست. برای نمونه، در روزهای نخست حمله روسیه به اوکراین در سال ۲۰۲۲، قیمت نفت بیش از ۱۷ درصد افزایش یافت و در همان هفته اول به بیش از ۱۱۰ دلار رسید. افزایش قیمت فعلی بیشتر ناشی از رشد هزینه‌های حمل‌ونقل، از جمله نرخ بالاتر کشتی‌رانی و حق بیمه‌ها بوده و نه نگرانی از کمبود عرضه فوری.

کارشناسان هشدار می‌دهند که آرامش کنونی بازار ممکن است ناپایدار باشد و اگر تهدیدها علیه مسیرهای حیاتی انرژی مانند تنگه هرمز شدت یافته یا طولانی‌مدت شود، تعادل عرضه و تقاضا به‌طور جدی دستخوش تغییر خواهد شد. این گذرگاه باریک بین ایران و عمان، مهم‌ترین گلوگاه انتقال نفت در جهان است و روزانه حدود ۲۱ میلیون بشکه نفت از آن عبور می‌کند؛ معادل حدود ۲۱ درصد از مصرف جهانی مایعات نفتی و نزدیک به ۲۵ درصد از انتقال نفت از طریق دریا.

فعالان بازار انرژی و تحلیل‌گران با دقت تحولات آتی را زیر نظر دارند. هرگونه تشدید تنش که جریان پایدار نفت از این تنگه استراتژیک را به خطر بیندازد، می‌تواند معادلات عرضه جهانی را دگرگون کرده و موجب نوسانات جدی در بازار انرژی شود.