نشریه تخصصی صنعت قیر و عوامل وابسته

مجله WPB شماره ژانویه

شماره ژانویه مجله دنیای نفت و قیر

همکاران

تأثیر تنش‌های ایران-اسرائیل بر بازار جهانی قیر

به گزارش دنیای نفت و قیر، تنش‌های اخیر میان ایران و اسرائیل بار دیگر نشان دادند که چگونه ناآرامی‌های منطقه‌ای می‌توانند به‌سرعت بازارهای انرژی جهان را تحت تأثیر قرار دهند. اگرچه درگیری نظامی کوتاه‌مدت بود و در نهایت با برقراری آتش‌بس مهار شد، اما این بحران ژئوپولیتیکی بلافاصله روند انتقال نفت خام را مختل کرد و به دنبال آن، بازار قیر نیز که وابستگی بالایی به قیمت نفت دارد، تحت تأثیر قرار گرفت. این گزارش به بررسی پیامدهای این بحران منطقه‌ای بر بازار بین‌المللی قیر در دوره‌ای از ناآرامی و بازگشت تدریجی به ثبات می‌پردازد.

حساسیت‌های بازار جهانی و نوسانات قیمت نفت

با آغاز درگیری، قیمت نفت خام به‌سرعت افزایش یافت؛ چرا که بازار نگران اختلال در مسیرهای حیاتی تأمین انرژی در خاورمیانه بود. هرچند پس از برقراری آتش‌بس، تنش‌ها کاهش یافتند، اما نوسانات قیمتی برای مدتی ادامه داشت و سپس به‌آرامی فروکش کرد. تحلیلگران از جمله کارشناسان گلدمن ساکس اعلام کردند که احتمال بروز یک شوک عرضه عمده از این منطقه، پس از آتش‌بس به‌طور قابل توجهی کاهش یافت. در نتیجه، بازار نفت به‌سوی دامنه قیمتی باثبات‌تری برای نفت برنت حرکت کرد.

پیوند میان نفت خام و قیر

قیر به عنوان یکی از فرآورده‌های سنگین نفت خام، همواره پیرو روند بازار نفت است. منابع صنعتی تأکید دارند که گرچه همه تغییرات قیمت نفت مستقیماً در قیمت قیر بازتاب نمی‌یابد—و طبق برآوردها فقط ۲۵ تا ۴۰ درصد از نوسانات نفت بر قیمت قیر تأثیر می‌گذارند—اما این ارتباط در دوره‌های ناپایداری عرضه بسیار پررنگ‌تر می‌شود. در چنین شرایطی، حساسیت بازار بالا رفته و قیمت قیر نیز واکنشی سریع نشان می‌دهد.

اختلال در صادرات و بازتوزیع عرضه

در اوج درگیری‌ها، فعالیت برخی پایانه‌های صادراتی و پالایشگاه‌های جنوب ایران به‌طور موقت متوقف شد. این توقف ناگهانی در یکی از کشورهای اصلی صادرکننده قیر، موجب شد واردکنندگان به‌سراغ تأمین‌کنندگان جایگزین در کشورهایی مانند امارات، هند و جنوب شرق آسیا بروند. اگرچه این وضعیت با بازگشت ثبات به‌زودی مرتفع شد، اما برای مدت کوتاهی موجب بی‌نظمی در زنجیره جهانی تأمین قیر شد.

بازگشت ثبات و اصلاح قیمت‌ها

پس از پایان تنش‌ها، بازارها واکنش مثبتی به بازگشت نظم نشان دادند. قیمت نفت و قیر که پیش‌تر تحت تأثیر نگرانی‌های امنیتی افزایش یافته بودند، کاهش یافتند و حباب قیمتی ناشی از جنگ از بین رفت.این روند منجر به حذف «حق بیمه جنگی» از قیمت‌ها شد. با ازسرگیری مسیرهای تأمین، واردکنندگان در آسیا و آفریقا مجدداً توانستند قراردادهای خود را بر پایه اصول بازار و نه اضطرار ناشی از بحران تنظیم کنند.

سیگنال‌های اوپک‌پلاس و دورنمای آینده بازار

هم‌زمان با این تحولات، اوپک‌پلاس نیز از افزایش تدریجی تولید نفت خبر داد. این اقدام، که از سوی تحلیلگران رسانه‌های مالی به‌عنوان راهکاری برای تقویت عرضه جهانی نفت تفسیر شد، به کاهش فشارهای افزایشی بر فرآورده‌هایی چون قیر کمک کرد. در نتیجه، فضای روانی حاکم بر بازار قیر از نگرانی‌های ژئوپولیتیکی به سمت انتظاراتی مبتنی بر عرضه و تقاضای واقعی حرکت کرد.

جمع‌بندی

هرچند تنش ایران و اسرائیل طولانی‌مدت نبود، تأثیر آن بر بازار جهانی قیر فوری و قابل‌توجه بود. در این دوره، ارتباط تنگاتنگ میان ریسک‌های عرضه نفت و قیمت قیر بار دیگر آشکار شد. با بازگشت آرامش به منطقه و تنظیمات تولیدی اوپک‌پلاس، بازار به تدریج به تعادل بازگشت. این تحولات بار دیگر نشان دادند که بازار قیر تا چه اندازه تحت تأثیر متغیرهای ژئوپولیتیکی و دینامیک‌های عرضه جهانی قرار دارد.