به گزارش دنیای نفت و قیر، دادههای اخیر شرکتهای تحلیل انرژی از جمله Kpler نشان میدهد که چین همچنان یکی از خریداران اصلی نفت خام ایران باقی مانده و واردات خود را از طریق مسیرهایی پیچیده و پنهانی ادامه میدهد. طی ماههای گذشته، ارسال محمولهها به بنادر صنعتی مهم چین—بهویژه اطراف بندرهای چینگدائو، دالیان و ژوشان—بهطور میانگین حدود ۱.۴ میلیون بشکه در روز بوده است.
این محمولهها از طریق مسیرهای غیرمستقیم دریایی که از خلیج فارس آغاز میشود، حمل میشوند و اغلب در مالزی توقف کرده و از روش انتقال کشتیبهکشتی (STS) بهره میگیرند. کشتیهای درگیر در این فرآیند معمولاً جزو ناوگان موسوم به «ناوگان سایه» هستند، که برخی از آنها تحت تحریمهای ایالات متحده قرار دارند.
با وجود عدم ثبت رسمی این واردات در آمار گمرک چین—که از سال ۲۰۲۲ تاکنون واردات نفت خام ایران را گزارش نکردهاند—رصدهای لحظهای نشان میدهد که نزدیک به ۹۰ درصد از نفت خام صادراتی ایران در نهایت به چین میرسد. این حجم از نفت از طریق زنجیرههای پیچیده لجستیکی که شامل چندین مرحله انتقال کشتی میشود، وارد بنادر چین میگردد.
تنها در دوره اخیر، میزان تحویل نفت خام به بندر چینگدائو به حدود ۱۵.۵ میلیون بشکه رسیده است. طبق برآوردهای قیمتی بلومبرگ، این حجم میتواند برای ایران تقریباً یک میلیارد دلار درآمد بههمراه داشته باشد، با توجه به نرخهای فعلی برای نفت تخفیفخورده.
افزایش خریدهای چین بهطور مستقیم با افزایش بارگیری نفت خام ایران و استراتژیهای خرید تهاجمی پالایشگاههای مستقل چینی—که بهطور غیررسمی «تیپات» نامیده میشوند—ارتباط دارد. این پالایشگاهها با بهرهبرداری از مزیت قیمتی نفت ایران، در ماههای گذشته و همزمان با کاهش قیمت جهانی نفت، حجم بالاتری از نفت را برای مصرف فصلی آینده ذخیره کردهاند.
تحلیلگران معتقدند که این روند واردات بالا به این زودیها متوقف نخواهد شد. فضای ژئوپلیتیکی کنونی، بهویژه برداشتی که از نرمش دولت آمریکا نسبت به این تجارت وجود دارد، انتظارات برای تداوم جریان واردات را افزایش داده است. قابلتوجه آنکه، دونالد ترامپ، رئیسجمهور ایالات متحده، در پیامی عمومی در شبکههای اجتماعی، بهطور ضمنی موضعی تساهلآمیز نسبت به معاملات انرژی چین با ایران اتخاذ کرد و اظهار داشت که چین میتواند به خرید خود ادامه دهد و ابراز امیدواری کرد که صادرات نفت آمریکا نیز افزایش یابد.
در مجموع، روند مداوم افزایش ورود نفت خام ایران به چین، پیچیدگی تجارت انرژی را در شرایط تحریم، دیپلماسی استراتژیک و عملگرایی بازار بهخوبی نشان میدهد.